Ngày thế giới không thuốc lá 31/5/2013 (Cấm quảng cáo, khuyến mại và tài trợ của các công ty thuốc lá).

30/07/2013 14:32:00

Hàng năm, vào ngày 31/5, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các đối tác ở khắp mọi nơi tổ chức Ngày Thế giới Không thuốc lá nhằm nâng cao nhận thức về nguy cơ sức khỏe do việc sử dụng thuốc lá gây ra, và ủng hộ cho các chính sách hiệu quả để giảm sử dụng thuốc lá. Trong số các ca tử vong có thể phòng tránh được, thuốc lá là nguyên nhân hàng đầu, chiếm 1 phần 10 tổng số các tử vong có thể tránh được trên toàn thế giới.
 
Những năm gần đây người ta ngày càng hiểu rõ các tác hại của hút thuốc lá, thuốc lào (gọi chung là thuốc lá).

Trong khói thuốc lá có hơn 4000 loại hoá chất, trong đó có hơn 200 loại có hại cho sức khoẻ kể cả chất gây nghiện và các chất gây độc.

Vai trò gây bệnh của hút thuốc đã được chứng minh qua nhiều nghiên cứu trên thế giới cũng như ở nước ta. Hút một điếu thuốc tức là đã tự mình làm mất đi 5,5 phút cuộc sống. Tuổi thọ trung bình của người hút thuốc ngắn hơn so với người không hút thuốc từ 5 đến 8 năm. Hút thuốc làm tăng tỷ lệ tử vong từ 30 đến 80%, chủ yếu là do các bệnh ung thư (ung thư phổi), bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, các bệnh tim mạch…

“Hút thuốc lá có hại cho sức khỏe” - câu nói này dường như đã quá quen thuộc, nhưng thông điệp cốt lõi của câu nói này liệu được bao nhiêu người quan tâm? Minh chứng cho nhận định trên là kết quả điều tra toàn cầu về sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành. Cuộc điều tra tại Việt Nam năm 2010 cho thấy Việt Nam là một trong số 15 nước có tỷ lệ nam giới hút thuốc lá cao nhất thế giới với hơn 50% nam giới từ tuổi trưởng thành trở lên hút thuốc lá; 47,4% nam giới và 1,4% nữ giới hút thuốc lá; nam giới làm các nghề nghiệp như lái xe, xây dựng, dịch vụ và đặc biệt là công nhân hút thuốc lá nhiều nhất, thường trên 60%; hút thuốc lá tồn tại cả trong các ngành nghề được xem là “khó xâm nhập nhất” như giáo dục… Nghiên cứu của Viện chiến lược và Chính sách y tế năm 2011 cũng cho thấy, hơn 11% số ca tử vong ở đàn ông Việt Nam là do các bệnh có liên quan đến thuốc lá. Mỗi năm có khoảng 40.000 người chết vì các bệnh liên quan đến thuốc lá (chưa kể số người tử vong do hút thuốc thụ động). Mặc dù công tác phòng chống tác hại của thuốc lá đã được triển khai rộng khắp, tỷ lệ người hút thuốc lá vẫn không giảm.

Làm thế nào để có thể từ bỏ thuốc lá? Nghiện thuốc lá là một bệnh vì thế hãy tìm đến thầy thuốc để được điều trị thích hợp. Khoảng 10% trường hợp có thể tự bỏ thuốc lá mà không cần sự hỗ trợ, đó là những trường hợp nghiện thuốc lá nhẹ và người nghiện quyết tâm cai thuốc; còn lại 90% trường hợp cai thuốc lá không có hỗ trợ dễ dẫn đến tái nghiện.

Tư vấn điều trị cai thuốc lá là một trong các biện pháp quan trọng để giảm nhẹ gánh nặng hút thuốc lá, hoạt động này tại Việt nam dù bắt đầu muộn nhưng đã nhanh chóng phát triển. Hoạt động tư vấn điều trị cai thuốc lá đã có từ lâu tại Việt Nam thông qua việc bác sĩ khuyên bệnh nhân cai thuốc lá, dùng thuốc y học cổ truyền, châm cứu. Đến năm 2005, tư vấn điều trị cai thuốc lá bằng y học hiện đại thực sự bắt đầu và phát triển tại Việt Nam. Ngày 15/1/2005, đơn vị tư vấn điều trị cai nghiện thuốc lá tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM ra đời, kết hợp điều trị nhận thức hành vi và các thuốc cai thuốc lá hiện đại. Khi người nghiện thuốc lá đến cai thuốc lá sẽ được bác sĩ đánh giá mức độ nghiện thông qua sử dụng máy đo nồng độ CO trong hơi thở ra, được bác sĩ lựa chọn các loại thuốc cai nghiện thích hợp cho bệnh nhân. Những loại thuốc cai thuốc lá hiện có trên thị trường như là nicotin thay thế, varenicline, buprobion. Tùy theo từng trường hợp cụ thể, tỷ lệ cai thuốc lá thành công bằng tư vấn kết hợp với thuốc hỗ trợ có thể lên đến 50 – 60%.

Nói tóm lại, thuốc lá gây ra nhiều tác hại ảnh hưởng đến kinh tế, sức khỏe của cá nhân và  cộng đồng. Cái vòng luẩn quẩn nghèo đói - thiếu hiểu biết - hút thuốc - bệnh tật, nghèo đói... sẽ không bao giờ kết thúc nếu thuốc lá chưa được loại trừ khỏi cuộc sống người dân. Vì vậy, chúng ta phải quyết tâm nói “không” với thuốc lá, vì một xã hội văn minh, phát triển, vì một tương lai tươi sáng cho loài người nói chung và đất nước Việt Nam nói riêng.

ThS BS Thái Thị Thùy Linh

Các tin đã đăng