​Làm thế nào khi người thân bị đột quỵ?

23/06/2018 09:22:00

Đột quỵ là biến chứng xảy ra đột ngột khi sự tưới máu não bị giảm, dẫn đến phần não do mạch máu tương ứng nuôi dưỡng bị hủy hoại. Tình trạng này có thể dẫn đến tử vong hoặc tàn phế, liệt nửa người.

BS. CKI. Trần Thị Thu Liễu, Đại học Y Dược TP.HCM cho biết, đột quỵ (còn gọi là tai biến mạch máu não) là nguyên nhân thứ 3 sau bệnh lý tim mạch và ung thư gây tử vong với khoảng 4,4 triệu người/năm. Đột quỵ cũng là nguyên nhân chủ yếu gây tàn phế, lấy đi 42 triệu năm sống khỏe mạnh của nhân loại.

Đột quỵ là biến chứng xảy ra đột ngột khi sự tưới máu não bị giảm, dẫn đến phần não do mạch máu tương ứng nuôi dưỡng bị hủy hoại. Tình trạng này có thể dẫn đến tử vong hoặc tàn phế, liệt nửa người.

Đột quỵ để lại nhiều di chứng: rối loạn vận động (liệt nửa người, liệt mặt... dẫn đến tàn phế); rối loạn ngôn ngữ (nói đớ, không nói được, nói lung tung); rối loạn ý thức (tiêu tiểu không tự chủ, trầm cảm, giảm trí nhớ) và rối loạn cảm xúc (thay đổi tính tình, dễ nóng giận, cáu gắt, khóc cười vô cớ).

Những loại đột quỵ thường gặp:

- Nhồi máu não (85%): Huyết khối do xơ mỡ hay thuyên tắc từ các động mạch lớn, nhồi máu nhỏ do xơ mỡ hay thoái hóa lipohyaline, thuyên tắc mạch từ tim.

- Xuất huyết trong sọ (15%): Xuất huyết trong não, xuất huyết khoang dưới màng nhện.

Nhận biết sớm những dấu hiệu đột quỵ

Yêu cầu người bệnh cười, nói, giơ tay để nhận biết các dấu hiệu sau:

- Tê, yếu hoặc liệt mặt, tay và chân thường là ở một bên của cơ thể.

- Rối loạn thị giác ở 1 hoặc 2 mắt  như tối mắt, mờ mắt, nhìn đôi (song thị), mù mắt.

- Lú lẫn, rối loạn nhận thức.

- Nói khó hoặc nói ngọng.

- Đi không vững, chóng mặt, mất thăng bằng hoặc mất phối hợp vận động.

- Đau đầu dữ dội.
 

Khi thấy người thân hôn mê, ngừng thở phải tiến hành hô hấp nhân tạo

Xử trí khi người thân bị đột quỵ

Đột quỵ là một tình trạng khẩn cấp, cần gọi cấp cứu 115. Trước khi nhân viên y tế đến, bạn có thể sơ cứu người thân như:

- Cần để bệnh nhân nằm yên, đầu nâng cao 30 độ.

- Nới rộng quần áo, theo dõi sắc diện, nhịp thở.

- Quan sát xem bệnh nhân tỉnh hay hôn mê.

- Trấn an bệnh nhân, nhắc bệnh nhân hít sâu và thở chậm.

- Nếu bệnh nhân ói mửa, cần để đầu nghiêng sang một bên, dùng tay lấy các chất ói mửa từ mũi và miệng bệnh nhân.

- Nếu bệnh nhân co giật, cũng cần để bệnh nhân nằm nghiêng, đề phòng bệnh nhân cắn vào lưỡi bằng cách dùng khăn vải quấn quanh một chiếc đũa hay cán muỗng đặt giữa hai hàm răng của bệnh nhân.

- Nếu bệnh nhân hôn mê, ngừng thở phải tiến hành hô hấp nhân tạo.

Chú ý: Không cạo gió, không xoa bóp, không nặn chanh…

Dự phòng đột quỵ

Nếu hạn chế được các yếu tố gây bệnh sẽ làm giảm 80% nguy cơ đột quỵ. Do đó phải điều trị tích cực những nguy cơ chính như: đái tháo đường, tăng huyết áp, bệnh lý tim mạch, ngăn chặn sự hình thành cục máu đông.  

Thay đổi lối sống (thực hiện chế độ ăn kiêng và hoạt động thể lực) là biện pháp quan trọng làm giảm nguy cơ bị vữa xơ động mạch và đột quỵ não. Làm việc nhẹ nhàng, vừa sức, tránh căng thẳng.

Tăng hoạt động thể lực sẽ làm cải thiện tình trạng tim mạch và làm giảm các yếu tố nguy cơ tim mạch như rối loạn lipid máu, béo phì và tăng huyết áp. Do đó, nên tập thể dục đều (đi bộ, chạy bộ, đạp xe, bơi lội…) 30- 60 phút/ngày, 4-5 lần/tuần.

Trong chế độ dinh dưỡng, bệnh nhân đột quỵ cần lưu ý:

- Chế độ dinh dưỡng giàu vitamin, khoáng chất, ăn nhiều trái cây, rau quả.

- Ngưng thuốc lá, giảm rượu bia (Wishky ≤ 60ml, bia ≤ 720ml, rượu vang ≤ 125ml).

- Giảm thức uống có hại như trà, café.

- Giảm muối (dùng khoảng 5-6g/ngày), không ăn thức ăn chế biến sẵn (đồ hộp, thức ăn đông lạnh); thức ăn nhanh (pizza, hambuger..); thịt muối (jambon, xúc xích..). Khi nấu ăn, giảm lượng muối nêm trong thức ăn.

Những điều cần lưu ý   

- Sử dụng thuốc điều trị một số yếu tố nguy cơ chính gây đột quỵ như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu hoặc để điều hòa tuần hoàn não, nâng cao thể trạng… phải tùy theo từng trường hợp dưới sự chỉ định, khuyến cáo, theo dõi của thầy thuốc.

- Phải uống thuốc đều đặn, không được tự ý ngưng thuốc.

- Có sổ tay theo dõi bệnh và tái khám định kỳ.

Nhanh chóng đến các cơ sở y tế khi có một trong những dấu hiệu báo động của cơn thiếu máu não thoáng qua hoặc đột quỵ.
 
Nguồn: http://thegioitiepthi.vn

Các tin đã đăng