Thưa PGS TS BS. Trần Quang Nam, hơn 20 năm làm việc trong chuyên ngành nội tiết, điều gì khiến bác sĩ trăn trở nhất?

PGS TS BS. Trần Quang Nam: Trong lĩnh vực nội tiết thì bệnh lý mà chúng tôi thường điều trị nhất là tuyến giáp và đặc biệt là đái tháo đường. Khó khăn nhất đó là bệnh mạn tính, người bệnh sẽ sống suốt đời bệnh, điều trị phải thường xuyên mỗi tháng hoặc mỗi 3 tháng phải lặp lại. Khi theo dõi người bệnh, điều khó khăn nhất là phòng ngừa các biến chứng xảy ra. Biến chứng do tiểu đường có rất nhiều, có thể là nhồi máu cơ tim, đột quỵ, suy thận, biến chứng về mắt hoặc biến chứng về bàn chân - một vấn đề rất khó điều trị.

Thông thường người bệnh có nhiều bệnh đi kèm như huyết áp cao, bệnh tim, mạch vành, có thể là đột qụy và bệnh thận… dẫn đến gánh nặng về tài chính, phải trả chi phí rất nhiều. Mặc dù bây giờ BHYT gần như toàn dân rồi, đó là một điều kiện rất thuận lợi nhưng người bệnh vẫn phải chi trả bổ sung thêm. Ngoài ra những gánh nặng khác như ảnh hưởng đến chất lượng sống và tinh thần khiến người bệnh điều trị lâu dài nhiều khi cũng cảm thấy mệt mỏi và ảnh hưởng đến tâm lý.

Bên cạnh bệnh thực thể, Bác sĩ nghĩ như thế nào về tầm quan trọng của sự chữa trị về mặt tâm lý, tinh thần cho người bệnh?

PGS TS BS. Trần Quang Nam: Trước đây chúng ta chỉ kiếm soát bệnh thực thể là chính nhưng hiện nay để gọi là khỏe mạnh phải quan tâm cả hai là về thực thể và tinh thần cho người bệnh.

Hiện nay, tỷ lệ trầm cảm, rối loạn tâm lý tăng lên rất nhiều. Khi điều trị các bệnh mạn tính như tiểu đường thì chúng tôi thấy quan trọng là làm sao cho người bệnh hiểu và chấp nhận việc đang sống chung với bệnh mạn tính, phải điều trị lâu dài. Nếu người bệnh không thấu hiểu đi tìm những biện pháp không chính thống sẽ có nguy cơ dẫn đến những hậu quả rất trầm trọng. Chúng tôi đã gặp những trường hợp dùng thuốc không rõ nguồn gốc và gây ra những biến chứng nặng, phải nhập viện cấp cứu hoặc thậm chí tử vong. Vì vậy nhiệm vụ của nhân viên y tế là giúp người bệnh chấp nhận sống chung với bệnh, tự chăm sóc bản thân và tự phòng ngừa những biến chứng có thể xảy ra.

PGS TS BS. Trần Quang Nam từng chia sẻ, phải thấu hiểu hoàn cảnh người bệnh mới có thể đưa ra giải pháp điều trị phù hợp và tối ưu nhất. Vậy sự thấu hiểu ở đây dưới góc nhìn của bác sĩ là như thế nào?

PGS TS BS. Trần Quang Nam: Tôi cho rằng chúng ta cần nói đến mối quan hệ giữa nhân viên y tế với người bệnh, người nhà. Đây là mối quan hệ 2 chiều, chúng ta hiểu người bệnh nhưng cũng cần cung cấp thông tin, trang bị cho người bệnh những kiến thức về sức khỏe liên quan đến vấn đề mà họ đang gặp phải. Hiện nay chúng tôi cũng có khái niệm trong ngành y là người bệnh phải tham gia vào quá trình quyết định điều trị. Tức là không phải phải bác sĩ nói sao thì người bệnh phải nghe mà chúng tôi sẽ cung cấp cho người bệnh thông tin để người bệnh hiểu và cùng tham gia. Chúng ta cải thiện được mối quan hệ giữa nhân viên y tế và người bệnh thì lúc đó người bệnh sẽ được điều trị lâu dài một cách tốt hơn.

Lời Bác căn dặn trong thư gửi cán bộ ngành y tế có câu "Lương y phải như từ mẫu". Vậy theo bác sĩ, đội ngũ cán bộ nhân viên ngành y tế phải rèn luyện và phấn đấu như thế nào để được như vậy?

PGS TS BS. Trần Quang Nam: Điều quan trọng là bác sĩ, điều dưỡng và tất cả nhân viên y tế phải học tập liên tục. Đặc biệt là trong Bệnh viện Đại học Y Dược và Trường Đại học Y Dược TPHCM, chúng tôi luôn luôn tập trung vào đào tạo liên tục, tự đào tạo cho nhân viên y tế và đào tạo cho những thế hệ trẻ. Nếu chúng ta không đào tạo và tự đào tạo thì sẽ không bắt kịp được những thông tin mới và những biện pháp điều trị mới, không đem lại cái lợi cho người dân.

Điều thứ hai, chúng ta phải đi sâu, sát vào thực tế, phải nói chuyện với người bệnh nhiều hơn. Trong thời buổi công nghệ, chúng ta tập trung vào công nghệ quá nhiều như máy tính, ipad, điện thoại… giảm thời gian tiếp xúc với người bệnh thì quyết định điều trị sẽ không sát sao với thực tế người bệnh, không đem lại lợi ích tối ưu nhất cho người bệnh. Tôi nghĩ mấu chốt là chúng ta phải cân bằng cả hai, phải học tập công nghệ, ứng dụng công nghệ và vẫn phải duy trì tiếp mối quan hệ giữa bác sĩ và người bệnh để chất lượng điều trị và chăm sóc được tốt hơn.

Theo Đài tiếng nói Nhân dân TPHCM

#ngayThaythuocVietNam