1. Trước đại dịch COVID-19, người bệnh Parkinson quá lo lắng có làm cho triệu chứng Parkinson nặng lên không?

Lo lắng nhiều chắc chắn làm cho triệu chứng bệnh Parkinson nặng lên. Hơn nữa, nếu người bệnh Parkinson nhiễm COVID-19 thì các triệu chứng bệnh Parkinson càng trở nặng nhanh. Do đó, để giảm thiểu triệu chứng Parkinson trở nặng do stress cũng như do nhiễm COVID-19, người bệnh Parkinson không nên sợ hãi mà cần tuân thủ triệt để các khuyến cáo của các cơ quan y tế trong phòng tránh dịch COVID-19. Đồng thời tiếp tục tập thể dục, dinh dưỡng đầy đủ, tiếp tục thực hiện các thói quen hàng ngày tại nhà, giữ liên lạc với người thân thông qua điện thoại, mạng xã hội, tiếp tục theo dõi tình hình dịch bệnh và các khuyến cáo phòng chống dịch qua các nguồn tin chính thống của các cơ quan y tế.

2. Người bệnh Parkinson có nên vào bệnh viện tái khám như thường lệ trong mùa dịch COVID-19 không?

Tốt nhất là không nên vào bệnh viện tái khám vì bệnh viện là nơi có nguy cơ lây nhiễm cao. Nếu bệnh ổn định, người bệnh nên tiếp tục uống thuốc theo toa cũ. Trong trường hợp cần, người bệnh có thể liên hệ với bác sĩ điều trị để khám bệnh từ xa tạm thời. Trong trường hợp triệu chứng quá nặng hoặc có những bệnh cấp tính khác thì hãy đến bệnh viện.

3. Người bệnh Parkinson khi bị nhiễm COVID-19 dễ có nguy cơ suy hô hấp so với người khỏe mạnh khác không?

Các triệu chứng vận động và không vận động của bệnh Parkinson có thể trở nên trầm trọng hơn bởi bất kỳ bệnh nội khoa nào, bao gồm cả bệnh về đường hô hấp do virus. Điều này có nghĩa là ngoài các triệu chứng về đường hô hấp của virus, những người bệnh Parkinson có thể cảm thấy họ chậm và đơ cứng hơn bình thường và thuốc đang uống dường như kém tác dụng.

Ngoài ra, người bệnh Parkinson thường có bệnh phổi hạn chế tức là phổi kém dãn nở hơn. Phổi kém dãn nở ở bệnh Parkinson là vì cơ của thành ngực đơ cứng hơn cũng như sự chậm vận động của các cơ chịu trách nhiệm dãn nở của thành ngực.

Người bệnh Parkinson cũng có thể có những bất thường tư thế như khom lưng hoặc nghiêng người. Những tư thế này có thể hạn chế thể tích phổi. Bệnh Parkinson cũng có thể khiến người bệnh bị rối loạn chức năng nuốt và khó tống xuất dịch tiết ra từ đường thở. Những vấn đề này có thể góp phần làm tăng các biến chứng khi bị nhiễm COVID-19. Vì những lý do này, người bệnh Parkinson luôn được khuyến khích mạnh mẽ để bảo vệ bản thân khỏi mọi sự lây nhiễm càng nhiều càng tốt. Khuyến cáo nên tiêm vắc xin ngừa cúm và vắc-xin viêm phổi Pneumovax.

4. Nếu người bệnh Parkinson nhiễm COVID-19 và phải thở máy và không thể uống được thuốc Parkinson thì sao?

Đây là một thách thức lớn đối với bất cứ người bệnh Parkinson nào khi không thể uống thuốc khi nhập viện. Thông thường trong tình huống này, người bệnh được đặt một ống thông mũi – dạ dày để cung cấp thuốc và thức ăn. Điều quan trọng là người bệnh phải thông báo cho nhân viên y tế về tất cả các loại thuốc mà mình đang dùng cũng như liều lượng/thời gian để họ có thể đưa ra quyết định tốt nhất cho sức khỏe của người bệnh.

5. Người bệnh Parkinson có nên thực hiện phẫu thuật kích thích não sâu (DBS) hay phẫu thuật thay pin (khi bị hết pin) vào thời điểm này không?

Phẫu thuật kích thích não sâu cho người bệnh Parkinson không phải là một phẫu thuật khẩn cấp nên có thể trì hoãn trong giai đoạn đại dịch. Tuy nhiên, nếu người bệnh đã phẫu thuật DBS mà sắp hết hoặc đã hết pin và DBS không còn hiệu quả, thì các triệu chứng Parkinson có thể tái xuất hiện đáng kể. Điều này không chỉ rất khó chịu mà còn có khả năng gây nguy hiểm, đồng thời còn có thể khiến người bệnh có nguy cơ biến chứng cao hơn khi họ bị nhiễm COVID-19. Do đó, nên thảo luận với bác sĩ để được phẫu thuật thay pin. Trong trường hợp không thể phẫu thuật thay pin, thì cần phải tăng liều thuốc cho đến khi có thể phẫu thuật thay pin.

Theo TS BS. Trần Ngọc Tài - Phó Trưởng khoa Thần kinh
Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM