Loét tỳ đè trong lão khoa và chăm sóc giảm nhẹ

11/07/2024 10:12:00

1. Loét tỳ đè là gì?
- Loét tỳ đè (loét đè ép, tổn thương tỳ đè) là các tổn thương da và mô dưới da, thường xảy ra trên nền xương cứng kèm chịu áp lực quá lớn trong một thời gian nhất định. Khi áp lực đè nặng lên mạch máu trong thời gian dài, việc cung cấp dinh dưỡng và oxy cho da bị ngưng trệ, da bắt đầu chết, từ đó loét tỳ đè xuất hiện. Nếu da chịu áp lực liên tục > 24 giờ sẽ gây ra các tổn thương không thể hồi phục, sau đó gây ra loét
- Ban đầu, vết loét thường chỉ biểu hiện là một vệt đỏ (loét độ 1) có kích thước nhỏ nhưng có thể xấu đi nhanh chóng (tăng lên loét độ 2, 3, 4) và gây hậu quả nghiêm trọng nếu không được điều trị và phát hiện kịp thời.
Phân độ vết loét như sau:
  • Độ 1: Vùng da tỳ đè ửng hồng hoặc đỏ.
  • Độ 2: Tổn thương không hoàn toàn chiều dày lớp da bao gồm thượng bì và lớp đáy (loét nông nhìn như vết trầy hay phồng rộp).
  • Độ 3: Tổn thương hoàn toàn chiều dày, bề dày của lớp da, tổ chức dưới da đã bị tổn thương.
  • Độ 4: Hoại tử toàn bộ lớp da có khi giới hạn, có khi lan rộng đến cả vùng cơ, xương, khớp.


2. Tại sao cần quan tâm loét tỳ đè?
Loét tỳ đè có thể gây:
  • Đau; Mùi hôi. Ảnh hưởng tâm lý người bệnh
  • Nhiễm trùng nghiêm trọng có thể đến mức nguy hiểm tính mạng.
  • Cản trở sinh hoạt hàng ngày trong vài tuần-vài tháng trong khi đợi vết loét lành hoặc đến cuối đời nếu vết loét không thể lành.
  • Tổn thất về chi phí và thời gian chăm sóc. Tăng gánh nặng chăm sóc cho gia đình
3. Nguyên nhân nào gây ra loét tỳ đè?
Áp lực: áp lực là nguyên nhân chính gây ra loét tỳ đè, có thể là hậu quả do:
  • Nằm hoặc ngồi quá lâu với một tư thế
  • Các thiết bị y tế đặt lên cơ thể người bệnh ở vị trí chưa phù hợp như mặt nạ thở oxy, mặt nạ phun khí dung…
  • Dây cố định bệnh nhân khi bệnh nhân kích động, không tỉnh táo
Lực ma sát: sự ma sát giữa da và ga giường cũng là nguyên nhân gây tổn thương da, ví dụ: người bệnh thường xuyên trượt hoặc bị kéo trên bề mặt của giường.
Ẩm ướt và chất thải: các chất thải từ cơ thể như mồ hôi, nước tiểu, phân nếu không được vệ sinh, lau chùi sớm sẽ tiếp xúc với da, tạo môi trường ẩm ướt, độc hại cho da, có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi và gây nhiễm trùng.
Chế độ dinh dưỡng kém
4. Làm thế nào để biết bệnh nhân đang có loét tỳ đè?
Kiểm tra da. Để tìm các dấu hiệu cảnh báo của loét tỳ đè, bạn cần kiểm tra da của mình và bệnh nhân thường xuyên. Bạn nên kiểm tra ít nhất 1 lần/ngày và thường xuyên hơn nếu nguy cơ cao xảy ra loét tỳ đè. Khi kiểm tra da, nhìn tất cả các vị trí có nền xương cứng (sờ thấy xương) và các vị trí khác bên dưới. Khi xoay trở và di chuyển bệnh nhân trong ngày, nên kiểm tra các vị trí chịu áp lực, ma sát và ẩm ướt.

Tìm các dấu hiệu cảnh báo sẽ giúp bạn phát hiện loét tỳ đè sớm như:
  • Da đỏ ửng, hồng không trở về màu trắng bình thường khi đổi tư thế
  • Vùng da cảm thấy cứng và/hoặc ấm.
  • Phồng rộp, trầy da.
5. Làm thế nào để phòng ngừa, quản lý loét tỳ đè?
Thay đổi tư thế người bệnh
Xoay trở ít nhất mỗi 2 giờ, không để sức nặng cơ thể đè lên vùng xương cứng.
Giữ vệ sinh cơ thể
  • Tắm rửa, vệ sinh cơ thể hằng ngày (nếu có thể).
  • Thăm tả thường xuyên (nếu bệnh nhân tiêu tiểu qua tả), lau chùi chất thải của cơ thể (phân, nước tiểu, mồ hôi) ngay khi có.
Sử dụng các thuốc chống loét tỳ đè: thuốc xịt SANYRENE, CAVILON.
Sử dụng các thiết bị - dụng cụ giảm áp lực
  • Sử dụng gối đệm chêm độn các vị trí chịu áp lực.
  • Sử dụng vớ thoáng bảo vệ.
  • Giữ bàn chân ở tư thế 90 độ.
​​​​​​​Chăm sóc vết loét tỳ đè
  • Rửa vết thương nhẹ nhàng bằng nước muối sinh lý vô khuẩn
  • Tuyệt đối không sử dụng các dung dịch như nước sôi, nước ấm, oxy già, dung dịch sát khuẩn, cao, vôi, các loại lá (cỏ mực, sống đời, nha đam…)… lên vết thương
  • Không đắp trực tiếp các băng gạc truyền thống lên vết thương do có thể gây dính vào vết thương làm chảy máu và chậm lành thương. Cân nhắc dùng các loại băng gạc mới phù hợp giúp lành thương tốt hơn
​​​​​​​* Điện thoại đến khoa Lão-Chăm sóc giảm nhẹ để được nhận thông tin hỗ trợ theo các số điện thoại sau 028.39 525 213 - 028.39 525 219 - 028.39 525 200

Các tin đã đăng