Hiểm họa từ thuốc lá

03/01/2013 13:32:00

Thuốc lá gây tử vong cho hơn nửa số người hút.
Vai trò gây bệnh của hút thuốc đã được chứng minh qua nhiều nghiên cứu trên thế giới cũng như ở nước ta. Hút một điếu thuốc tức là tự mình làm mất đi 5,5 phút cuộc sống. Tuổi thọ trung bình của người hút thuốc ngắn hơn so với người không hút thuốc từ 5 đến 8 năm. Hút thuốc làm tăng tỷ lệ tử vong từ 30 đến 80%, chủ yếu là do các bệnh hút thuốc gây ra như: ung thư phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, các bệnh tim mạch... Nguy cơ càng tăng nếu hút thuốc càng sớm.
  • CÁC NGUY CƠ GÂY BỆNH CỦA HÚT THUỐC LÁ
    1. Ung thư
      - Hút thuốc lá là nguyên nhân của 90% các ca ung thư phổi.
      - Người hút thuốc có tỷ lệ ung thư miệng cao gấp 27 lần và ung thư thanh quản cao gấp 12 lần người không hút thuốc.
      - Hút thuốc lá làm tăng nguy cơ ung thư thận, bàng quang, bộ phận sinh dục, tụy, hậu môn và đại trực tràng.
    2. Bệnh hô hấp
      - Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (BPTNMT): thuốc lá là nguyên nhân quan trọng nhất gây ra bệnh này. 15% người hút thuốc lá sẽ có triệu chứng của BPTNMT và 80 - 90% người bị BPTNMT là nghiện thuốc lá.
      - Bệnh hen: Người bị hen khi hút thuốc sẽ có tăng tiết đờm, giảm chuyển động của lông chuyển phế quản, tăng nhạy cảm với nhiễm trùng, tăng giải phóng các chất dị ứng tác dụng nhanh và phá hủy các đường dẫn khí nhỏ. 
      - Nhiễm trùng đường hô hấp: Người hút thuốc dễ bị nhiễm trùng đường hô hấp hơn so với người không hút và thường bị nặng hơn.
    3. Bệnh tim mạch
      Hút thuốc làm tăng nguy cơ mắc bệnh gấp 2 - 3 lần và thuốc lá cũng tương tác với các yếu tố khác làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch lên gấp nhiều lần: xơ vữa động mạch, bệnh mạch vành, đột quỵ, rối loạn nhịp tim, đột tử, nhồi máu cơ tim, phình động mạch chủ.
    4. Bệnh lý sản phụ khoa
      - Tỷ lệ sinh đẻ ở phụ nữ hút thuốc thấp hơn khoảng 30% so với phụ nữ không hút thuốc.
      - Phụ nữ hút thuốc có nguy cơ sẩy thai cao gấp 1,5 lần so với những người không hút thuốc.
    5. Rối loạn tình dục ở nam giới
      - Giảm khả năng tình dục ở nam giới.
      - Tăng nguy cơ vô sinh ở cả 2 giới.
      - Giảm số lượng tinh trùng và tăng nguy cơ rối loạn cương gấp 2 lần so với người không hút thuốc.
    6. Tác hại của hút thuốc thụ động
      Hút thuốc thụ động (nói chính xác hơn là việc hít phải khói thuốc từ người khác) gây nguy hại cho mọi đối tượng nhưng nặng nhất là cho trẻ em, phụ nữ mang thai, vợ chồng... Nguy cơ bị ung thư phổi cao hơn 20 - 30% so với người bình thường. Khói thuốc thụ động làm tăng 22% nguy cơ trẻ sinh nhẹ cân (dưới 2500g).
      Ở trẻ em, hút thuốc thụ động sẽ bị viêm đường hô hấp, viêm tai giữa, làm nặng thêm các triệu chứng của hen và là một trong những nguyên nhân gây đột tử ở trẻ sơ sinh.
       
  • PHƯƠNG PHÁP CAI THUỐC LÁ
    Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới, hai biện pháp hỗ trợ cai thuốc lá đã được chứng minh có hiệu quả là: điều trị bằng thuốc và phương pháp không dùng thuốc.
    Phương pháp điều trị không dùng thuốc: 
    ° Liệu pháp từ nhận thức đến thay đổi cách cư xử và hành vi để xúc tiến việc cai nghiện, tổ chức cho từng nhóm hay hướng dẫn cho riêng từng cá nhân. Biện pháp này luôn được xem là căn bản, xuyên suốt toàn bộ quá trình cai thuốc lá. Biện pháp này chỉ định cho người hút thuốc lá ở mọi giai đoạn cai nghiện.
    ° Thôi miên hoặc giấc ngủ nhân tạo.
    ° Châm cứu...
    Phương pháp điều trị bằng thuốc: thay nicotine thuốc hút bằng nicotine kẹo cao su hay miếng dán, hoặc bằng bupropion hydrochloride, vareniciline. Chỉ có chỉ định trên người hút thuốc lá có ý thức muốn cai thuốc hay nói cách khác là đang ở trong giai đoạn "cai thuốc".
 
ThS BS Thái Thị Thùy Linh

Các tin đã đăng