Phòng ngừa lây lan mầm bệnh cho mọi người trong môi trường y tế

06/01/2016 13:25:00

Khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn cập nhật một số biện pháp cơ bản chủ yếu để phòng tránh khả năng lây lan mầm bệnh từ người bệnh đến nhân viên y tế và từ người bệnh đến người bệnh. Đây là một tập hợp các biện pháp nhằm ngăn ngừa sự lan truyền mầm bệnh và được gọi là Phòng ngừa chuẩn hay Phòng ngừa cho mọi người đã dần trở nên quen thuộc và được áp dụng khắp nơi trên toàn thế giới không chỉ cho nhân viên y tế, mà còn cho người bệnh và người thân.
 

1. Vệ sinh tay
Các kỹ thuật vệ sinh tay:

- Rửa tay với nước và xà phòng (40-60 giây), lau khô bằng giấy lau tay sử dụng một lần;
- Sát khuẩn tay nhanh với dung dịch có chứa cồn (dạng lỏng hoặc dạng gel) trong khoảng 20-30 giây hoặc đến khi khô tay.
 

Vệ sinh tay khi nào?

- Trước khi và sau khi tiếp xúc trực tiếp với người bệnh, hoặc giữa khi chăm sóc/thăm khám 2 người bệnh, cho dù có đeo găng tay hay không;
- Sau khi tháo bỏ găng tay;
- Trước khi thực hiện một thủ thuật xâm nhập trên người bệnh;
- Sau khi sờ/đụng/chạm vào một vật bất kỳ có dính máu/dịch cơ thể/dịch tiết/chất bài tiết/da bị vết thương hoặc một vật đã bị nhiễm bẩn, cho dù có đeo găng hay không;
- Trong lúc chăm sóc người bệnh, khi đi từ vùng bị nhiễm bẩn sang vùng sạch trên cùng một người bệnh;
- Sau khi sờ/đụng/chạm vào các vật dụng xung quanh người bệnh.
 

2. Sử dụng găng tay

- Đeo găng tay khi phải sờ/đụng/chạm vào máu/dịch cơ thể/dịch tiết/chất bài tiết, khi sờ vào niêm mạc hay da bị vết thương;
- Thay găng giữa hai công việc, cho dù là trên cùng một người bệnh sau khi có khả năng sờ/đụng/chạm vào bất kỳ vật nào nghi ngờ nhiễm bẩn;
- Tháo găng ngay lập tức sau khi hoàn thành công việc, trước khi sờ/đụng/chạm đến vật khác hoặc bề mặt khác, và trước khi chuyển sang thăm khám/chăm sóc một người bệnh khác. Cần nhớ vệ sinh tay ngay sau khi tháo bỏ găng.
 

3. Bảo vệ mắt, mũi, miệng

- Đeo khẩu trang, kính bảo vệ mắt, hoặc tấm bảo vệ mặt (bao gồm cả mắt, mũi, miệng) khi phải thực hiện các thủ thuật có thể làm bắn tung tóe máu/dịch cơ thể/dịch tiết/chất bài tiết.
 

4. Sử dụng áo choàng

- Mặc áo choàng khi cần phải che chắn da và che chắn quần áo tránh bị nhiễm bẩn khi phải thực hiện các thủ thuật có thể làm bắn tung tóe máu/dịch cơ thể/dịch tiết/chất bài tiết;
- Cởi bỏ áo choàng đã nhiễm bẩn ngay sau khi hoàn thành công việc. Cần nhớ thực hiện vệ sinh tay ngay sau khi cởi bỏ áo choàng.
 

5. Phòng tránh các tổn thương do kim đâm hoặc do vật sắc nhọn
Cần phải tuân thủ triệt để từng bước theo quy trình khi phải:

- Làm việc/xử lý/thu dọn kim, dao mổ, và các vật dụng sắc nhọn khác;
- Làm sạch dụng cụ dơ;
- Đổ bỏ kim đã sử dụng hoặc các vật sắc nhọn đã sử dụng.
 

6. Vệ sinh hô hấp
Người có các triệu chứng hô hấp (ho/hắt hơi/chảy nước mũi) cần phải:

- Che mũi và miệng khi ho/hắt hơi bằng khăn giấy hoặc bằng khẩu trang, sau đó vứt bỏ khăn hoặc khẩu trang này vào thùng rác, và rửa tay ngay sau đó;
- Trong trường hợp không có khăn giấy hoặc khẩu trang thì che kín mũi và miệng khi ho/hắt hơi bằng vủng khuỷu tay.
 

Bệnh viện (khu khám bệnh) cần phải:

- Để người bệnh có triệu chứng sốt và triệu chứng hô hấp cấp nằm xa những người khác ít nhất là 1 m;
- Treo/dán tường ở cổng vào/vị trí dễ thấy các hướng dẫn vệ sinh hô hấp;
- Cung cấp/trang bị đầy đủ bồn nước rửa tay với xà phòng, khăn giấy lau tay, và khẩu trang y tế ở những khu vực như phòng tiếp nhận, phòng chờ, tiền sảnh bệnh viện, nhà ăn, nhà vệ sinh…
 

7. Vệ sinh môi trường xung quanh, cần chú ý các công đoạn: vệ sinh hàng ngày, khử khuẩn môi trường và các bề mặt.
 

8. Xử lý đồ vải đúng cách
Thu gom, vận chuyển và xử lý đồ vải đã sử dụng sao cho:

- Tránh phơi nhiễm trực tiếp da và niêm mạc với đồ bị nhiễm bẩn;
- Tránh lây lan mầm bệnh sang người bệnh khác hoặc môi trường (tránh giũ đồ vải dơ).
 

9. Quản lý rác thải đúng cách

- Đảm bảo có quy trình quản lý rác thải an toàn;
- Đảm bảo việc xử lý các loại rác thải có dính máu/dịch cơ thể/dịch tiết/chất bài tiết đúng quy trình/quy định hiện hành;
- Đảm bảo việc xử lý mô cơ thể và rác thải từ phòng xét nghiệm đúng quy trình/quy định hiện hành;
- Bỏ các loại vật liệu sử dụng một lần vào đúng chỗ (thực hiện phân loại rác ngay tại chỗ phát sinh rác).
 

10. Xử lý các loại dụng cụ y tế đúng cách

- Đảm bảo việc xử lý các loại dụng cụ y tế bị nhiễm bẩn bởi máu/dịch cơ thể/dịch tiết/chất bài tiết sao cho tránh phơi nhiễm da và niêm mạc với các dụng cụ này; tránh lây lan mầm bệnh từ dụng cụ sang người bệnh khác; và tránh lây lan mầm bệnh ra môi trường;
- Đảm bảo việc làm sạch/khử khuẩn/tiệt khuẩn dụng cụ theo đúng quy trình/quy định hiện hành.
 


ThS BS Huỳnh Minh Tuấn
(Theo Tổ chức Y tế thế giới)

Các tin đã đăng