Ra đời vào 01/10/2013, chỉ trong hơn mười năm ngắn ngủi, Phòng Quản lý chất lượng bệnh viện đã phát triển mạnh mẽ, tương xứng với quy mô và vị thế của Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, một trong những nơi được xem là kiểu mẫu của mô hình viện – trường.

Trong 4 năm liên tiếp từ 2017 đến năm 2020, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM đã đạt điểm đánh giá chất lượng cao nhất trong các Bệnh viện Trung ương trực thuộc Bộ Y tế. Để có được thành công này là sự chung sức, đồng lòng của lãnh đạo cùng toàn thể cán bộ nhân viên Bệnh viện. Được sự chỉ đạo và ủng hộ của Lãnh đạo bệnh viện, Phòng Quản lý chất lượng bệnh viện đã cùng toàn thể nhân viên Bệnh viện quyết tâm thực hiện một thay đổi lớn theo mô hình quản trị thay đổi của Kotter (1996) gồm các bước quan trọng như sau:

Đầu tiên, Ban Giám đốc cùng Hội đồng Quản lý chất lượng bệnh viện xác định việc nâng cao chất lượng là việc khẩn cấp phải làm. Phòng Quản lý chất lượng bệnh viện được ban Giám đốc phân công làm đầu mối tham mưu cho Hội đồng về công tác quản lý chất lượng và an toàn người bệnh đồng thời điều phối các hoạt động quản lý chất lượng và an toàn người bệnh.

Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh xác định rõ tầm nhìn là sẽ đạt chuẩn chất lượng quốc tế vào năm 2025, với sứ mệnh mang lại giá trị cao cho người bệnh đó là cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khoẻ có chất lượng cao với chi phí hợp lý, quản lý nguy cơ đảm bảo an toàn cho người bệnh một cách chủ động với an toàn là ưu tiên. Bệnh viện đã xây dựng mục tiêu chất lượng với đặc tính SMART (Specific, Measurement, Achievable, Relevant và Time- bound) gồm mỗi năm tăng 5% điểm đánh giá chất lượng bệnh viện theo bộ 83 tiêu chí, năm 2020 đạt 4.5/5 trở lên và duy trì qua các năm, 2021 đạt chứng nhận ISO 9001:2015 cho toàn bộ Hệ thống Quản lý chất lượng bệnh viện trong cung cấp dịch vụ khám chữa bệnh, đào tạo và nghiên cứu khoa học và 2025 đạt chuẩn chất lượng quốc tế.

Sau khi xác định rõ tầm nhìn, sứ mệnh và mục tiêu, Bệnh viện đã xây dựng và áp dụng thành công mô hình quản lý chất lượng – an toàn người bệnh như một chiến lược thực thi. Mô hình này được xây dựng theo lý thuyết tư duy hệ thống trong quản trị với ba chuỗi quá trình vận hành song song nhau. Chuỗi quá trình thứ nhất gồm áp dụng nguyên lý quản lý chất lượng gồm đảm bảo chất lượng – kiểm soát chất lượng và cải tiến chất lượng với việc sử dụng ba công cụ đo lường – đánh giá và cải tiến (theo PDCA – Plan, Do, Check, Act) và xây dựng văn hoá chất lượng cùng văn hoá an toàn người bệnh. Trong chuỗi quá trình thứ hai là chuẩn hoá hệ thống Quản lý chất lượng bệnh viện theo tiêu chuẩn ISO 9001:2015 và bước đầu hướng theo chuẩn JCI thông qua việc thực hiện các chỉ số chất lượng lâm sàng qua bệnh án điện tử. Chuỗi quá trình thứ ba là áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý chất lượng và an toàn người bệnh; từng bước thực hiện chuyển đổi số.
Bước quan trọng tiếp theo là loại bỏ các trở ngại trong quá trình thực hiện thay đổi. Vào thời điểm năm 2013, có ba trở ngại lớn đó là lãnh đạo các cấp chưa thật sự hiểu về công tác quản lý chất lượng và an toàn người bệnh, đồng thời chưa cam kết mạnh mẽ trong việc thực hiện quản lý chất lượng và an toàn người bệnh trong bệnh viện. Trở ngại lớn tiếp theo là truyền đạt thông tin từ cấp lãnh đạo đến nhân viên và giữa nhân viên với nhau chưa hiệu quả. Trở ngại cuối cùng là làm việc đội nhóm trong cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khoẻ cho người bệnh. Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh đã vượt qua được ba trở ngại lớn này nhờ các giải pháp cải tiến như đào tạo lãnh đạo các cấp về tầm quan trọng của công tác quản lý chất lượng và an toàn người bệnh; xây dựng, triển khai mô hình quản lý chất lượng và an toàn người bệnh cho trưởng phòng chức năng, trưởng khoa trưởng đơn vị và điều dưỡng trưởng; cung cấp cho lãnh đạo các cấp kiến thức, công cụ quản lý trong quản lý chất lượng và an toàn người bệnh như cách xây dựng các quy trình quy định, triển khai thực hiện, giám sát tuân thủ, đánh giá sau giám sát, phân tích nguyên nhân gốc rễ, cải tiến và đánh giá lại sau cải tiến; quy định sử dụng công cụ SOAP (Subjective, Objective, Asessment, Plan) trong ghi chép hồ sơ bệnh án, trong báo cáo giao ban chuyên môn đối với bác sĩ, triển khai mô hình điều trị đa mô thức cho người bệnh ung thư, sử dụng công cụ SBAR (Situation, Background, Asessment, Recommendation) trong báo cáo, bàn giao người bệnh cho điều dưỡng, thực hiện mô hình CUSP (Comprehensive Unit – based Safety Program) tại các khoa để tăng cường hiệu quả làm việc đội nhóm.

Kết quả là bốn năm liên tiếp, Bệnh viện được Bộ Y tế xếp hạng nhất về điểm chất lượng bệnh viện trong khối các bệnh viện trực thuộc Trung ương. Bệnh viện đạt chứng nhận ISO 9001:2015 vào tháng 7 năm 2021 cho hệ thống quản lý chất lượng bệnh viện trong cung cấp dịch vụ khám chữa bệnh, đào tạo và nghiên cứu khoa học với 5 đơn vị đại diện và đến 2/2024 thì đạt chứng nhận ISO 9001:2015 cho toàn bộ hệ thống quản lý chất lượng bệnh viện gồm 22 đơn vị.
Quản lý chất lượng – An toàn người bệnh (QLCL-ATNB) là công tác của toàn thể nhân viên trong Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh, vì vậy Bệnh viện đã thiết lập hệ thống quản lý chất lượng bệnh viện (QLCLBV) có tổ chức nhân sự theo cấu trúc ma trận với văn hóa trao quyền.

Thông thường theo cấu trúc thứ bậc thì mọi quyết định phải được thực hiện từ cấp cao nhất là Hội đồng QLCLBV đi xuống Phòng Quản lý chất lượng bệnh viện rồi đến mạng lưới QLCLBV và các tiểu ban an toàn người bệnh. Nhưng đối với cấu trúc ma trận thì phòng QLCLBV giữ vai trò tham mưu cho Hội đồng QLCLBV, là đầu mối điều phối các hoạt động QLCL-ATNB thông qua mạng lưới QLCLBV và các tiểu ban ATNB.
Chính văn hóa trao quyền đã giúp các hoạt động QLCL-ATNB tại Bệnh viện được tất cả nhân viên thực hiện một cách chủ động, kịp thời, hiệu quả theo đúng chức năng nhiệm vụ của mỗi đơn vị và cá nhân, đồng thời phối hợp nhịp nhàng với nhau trong mô hình làm việc đội nhóm. Như vậy, với cấu trúc ma trận về tổ chức nhân sự và văn hóa trao quyền, Bệnh viện đã luôn mang lại giá trị ngày càng cao cho người bệnh, đó là chất lượng cao, chi phí hợp lý và hài lòng người bệnh.

Hàng năm Bộ Y tế đều thực hiện đánh giá chất lượng Bệnh viện theo Bộ 83 tiêu chí đánh giá chất lượng, 4 năm liên tiếp từ 2017 đến năm 2020 Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh đã đạt điểm đánh giá chất lượng cao nhất trong các BV Trung ương trực thuộc Bộ Y tế, đó là do toàn thể cán bộ công nhân viên Bệnh viên luôn lấy bộ 83 tiêu chí là kim chỉ nam cho mọi hoạt động QLCL-ATNB, đồng thời áp dụng thành công Mô hình QLCL-ATNB.

Năm 2021, Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh đã được công nhận Hệ thống QLCL đạt yêu cầu của chuẩn chất lượng ISO 9001:2015 với 5 đơn vị đại diện là phòng Hành chính, phòng Quản lý chất lượng bệnh viện, phòng Khoa học và Đào tạo, khoa Gây mê hồi sức và đơn vị can thiệp nội mạch. Đến tháng 02/2024, Bệnh viện đã nhận được chứng nhận ISO 9001:2015 cho toàn bộ hệ thống quản lý chất lượng Bệnh viện gồm 12 phòng chức năng, 7 đơn vị nòng cốt (khoa Xét nghiệm, khoa Giải phẫu bệnh, khoa Vi sinh, khoa Kiểm soát nhiễm khuẩn, khoa Dinh dưỡng Tiết chế, khoa Chẩn đoán hình ảnh và Đơn vị Quản lý đấu thầu) và khoa Gây mê hồi sức cùng Đơn vị can thiệp nội mạch trong cung cấp dịch vụ khám chữa bệnh, đào tạo và nghiên cứu khoa học.

Bên cạnh đó, với phương châm ATNB là nền tảng quan trọng trong 6 khía cạnh chất lượng trong QLCL. Tại Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh, theo hướng dẫn của Thông tư số 19/2013/TT-BYT ngày 12/07/2013 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc hướng dẫn thực hiện quản lý chất lượng dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh tại bệnh viện và Thông tư số 43/2018/TT-BYT ngày 26/12/2018 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc hướng dẫn phòng ngừa sự cố y khoa trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, Bệnh viện đã thực hiện quản lý ATNB thụ động và chủ động. Trong quản lý ATNB thụ động, Bệnh viện đã thiết lập hệ thống bao gồm phần mềm báo cáo sự cố y khoa (SCYK) với cách tiếp cận báo cáo dễ thực hiện; ban hành, triển khai thực hiện, giám sát, đánh giá và không ngừng cải tiến quy trình quản lý SCYK. Thường xuyên tổ chức phân tích nguyên nhân gốc rễ khi có SCYK xảy ra nhất là các sự cố suýt xảy ra để học hỏi và tìm giải pháp phòng ngừa để tránh SCYK lặp lại.

Song song với hoạt động quản lý ATNB thụ động và chủ động nêu trên, Bệnh viện không ngừng nâng cao văn hóa ATNB. Trong một tổ chức, văn hóa là hệ thống dây thần kinh kết nối, giúp truyền tải tất cả tầm nhìn, sứ mệnh, mục tiêu và chiến lược về ATNB của lãnh đạo cấp cao đến từng đơn vị và nhân viên nhằm giúp công tác ATNB được thực hiện tốt nhất. Nguyên tắc xây dựng văn hóa ATNB là dựa theo bảng khảo sát văn hoá ATNB, đánh giá kết quả sau khảo sát, phân tích nguyên nhân gốc rễ và có giải pháp không ngừng nâng cao văn hóa ATNB như làm chương trình CUSP (Comprehensive Unit – based Safety Program) với hoạt động hỗ trợ cầm tay chỉ việc và tập huấn về ATNB cho từng đơn vị hay chương trình TeamSTEPPS, trong đó Phòng Quản lý chất lượng bệnh viện cung cấp một số công cụ như SBAR trong đảm bảo an toàn truyền đạt thông tin, làm việc đội nhóm để đảm bảo ATNB. Cốt lõi của xây dựng và không ngừng nâng cao văn hóa ATNB là ban hành bộ quy chuẩn và hình thành thói quen dựa trên khen thưởng xử phạt công minh.

Bên cạnh đó, điều quan trọng nhất mà Bệnh viện luôn quan tâm thực hiện đó là tỷ lệ hài lòng của nhân viên vì nhân viên có hài lòng thì mới giúp người bệnh hài lòng. Bệnh viện luôn tạo điều kiện phát triển nghề nghiệp và cá nhân. Thúc đẩy cân bằng công việc và cuộc sống. Công nhận hiệu suất và thành quả của nhân viên. Không ngừng cải thiện không gian làm việc. Cuối cùng là đảm bảo an toàn và ổn định trong công việc với việc thực hiện các chuẩn ISO 9001:2015 cho an toàn bức xạ, thực hiện ISO 45001 trong an toàn lao động. Kết quả là tỷ lệ hài lòng của người bệnh ở mức 88-100% từ năm 2016 đến năm 2020, tỷ lệ hài lòng của nhân viên cũng luôn lớn hơn 90%.

Ngày nay, Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh đã trở thành một địa chỉ uy tín của hàng triệu người bệnh, với điểm chất lượng bệnh viện cao hàng đầu trong nhiều năm liền. Sự thành công của Bệnh viện không chỉ nhờ vào toàn thể nhân viên cùng nhau thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ của mình, đồng thời phối hợp nhịp nhàng với nhau trong hoạt động đội nhóm theo mô hình quản lý chất lượng và an toàn người bệnh; mà sự thành công còn đến từ tinh thần văn hoá chất lượng, văn hoá an toàn người bệnh của toàn thể bệnh viện.

Mời Quý vị xem đầy đủ bài viết tại Tạp chí Sức khỏe: https://suckhoeonline.net.vn/chat-luong-la-yeu-to-song...