Công nghệ thông tin đóng vai trò quan trọng trong việc cải thiện quá trình khám và chữa bệnh tại các bệnh viện. Trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay, các bệnh viện trong cả nước đã tích cực thực hiện số hóa. Bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh là một trong những bệnh viện tiên phong trong việc áp dụng và đổi mới khoa học và công nghệ.

TS.BS Lê Quan Anh Tuấn – Phó trưởng Phòng Kế hoạch tổng hợp cho biết Bệnh viện Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh đã thực hiện đổi mới trong việc ứng dụng công nghệ thông tin với các hoạt động nổi bật như: bệnh án điện tử; hệ thống lưu trữ và quản lý hình ảnh (PACS); số hoá quy trình chuyên môn; điều trị và chăm sóc người bệnh…
Phần mềm Bệnh án điện tử của Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM gồm nhiều phân hệ chức năng như Nội trú, Ngoại trú, Dược, Quản lý Kho hồ sơ, Bảo hiểm y tế, Tài chính,… Các phân hệ của phần mềm bệnh án điện tử được xây dựng hoàn chỉnh và liên thông với nhau để không những phục vụ công tác chuyên môn, công tác quản trị mà còn phục vụ chăm sóc khách hàng, nâng cao trải nghiệm cho người bệnh.

TS.BS Lê Quan Anh Tuấn khẳng định tính hợp nhất lớn nhất của công nghệ thông tin trong khám chữa bệnh là hồ sơ bệnh án điện tử. Mặc dù khái niệm bệnh án điện tử đã được Bộ Y tế ban hành tuy nhiên đây không chỉ là việc chuyển từ viết tay sang đánh máy, mà còn là việc cải thiện quản lý thông tin bệnh án và dữ liệu.

Cho đến thời điểm hiện tại, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM đã áp dụng nhiều ứng dụng công nghệ thông tin để phục vụ người bệnh, nhưng bệnh án điện tử vẫn là một trong những ứng dụng nổi bật nhất. Bệnh án điện tử tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM hoàn toàn không sử dụng giấy và các trường thông tin được mã hóa, áp dụng bộ mã SNOMED. Cả bác sĩ và nhân viên y tế liên quan đến việc điều trị bệnh nhân đều sử dụng hồ sơ bệnh án điện tử, đặc biệt là phân hệ cho điều dưỡng.

Một ví dụ cụ thể trong việc phát thuốc cho người bệnh. Bằng cách sử dụng thiết bị như máy tính bảng, các điều dưỡng có thể quét mã vạch trên đơn thuốc và xác nhận thông tin của bệnh nhân. Hệ thống sau đó sẽ xác nhận danh sách thuốc và liều lượng cần phải phát cho bệnh nhân. Sau khi giải thích cho người nhà về từng loại thuốc, họ sẽ ký xác nhận trên hệ thống, giúp giảm thiểu sai sót. Điều này giúp tăng tính chính xác và giảm thiểu sự nhầm lẫn trong quá trình điều trị.

TS.BS Lê Quan Anh Tuấn cho biết bệnh viện cũng đã phát triển phần mềm dành cho người bệnh "UMC Care", cho phép bệnh nhân đăng ký và quản lý thông tin cá nhân của mình hoặc của người thân một cách liên tục lâu dài. Thông tin về điều trị và sức khỏe được lưu trữ và truy cập dễ dàng. Khác với việc sử dụng giấy cho các hồ sơ bệnh án, với quy định lưu trữ chỉ từ 10 đến 30 năm, hồ sơ điện tử được lưu trữ lâu dài và có thể được chia sẻ giữa các cơ sở y tế.

Bệnh án điện tử đã giúp ích rất nhiều cho bác sĩ, người bệnh, người làm nghiên cứu khoa học và người quản lý. Đối với bác sĩ và người bệnh, khi có bệnh án điện tử thì thông tin của người bệnh sẽ nhanh chóng, rõ ràng và luôn sẵn có, giúp các bác sĩ nắm vững tình trạng sức khỏe của người bệnh và ra quyết định điều trị đúng đắn, kịp thời.

Toa thuốc, các chỉ dẫn sẽ được hiển thị một cách rõ ràng, và thông tin sẽ luôn sẵn có, không phải chờ đợi. Kết quả xét nghiệm sẽ được hiển thị ngay lập tức. Khi cần, bác sĩ và người bệnh sẽ cùng biết về tình hình bệnh lý và điều trị hiện tại. Đây là tiền đề của hệ thống hồ sơ sức khỏe điện tử (EHR), một yêu cầu mà tất cả bệnh viện ở Việt Nam đều cần phải tuân thủ.

Mỗi người sẽ có một hồ sơ sức khỏe điện tử, một không gian lưu trữ thông tin y tế cá nhân. Tất cả thông tin về bệnh tật, điều trị và chi phí sẽ được hiển thị trực tiếp. Đây là một cải tiến đáng kể cho việc quản lý thông tin y tế, đang được nhà nước và các cơ quan liên quan phát triển. Khi người bệnh đi khám ở bất kỳ đâu, không cần mang theo bất kỳ giấy tờ nào.

Trước đây, khi tái khám ở một bệnh viện, người bệnh phải chờ đợi để bác sĩ tìm và kiểm tra giấy tờ. Nhưng bây giờ thì sao? Chỉ cần mã số của người bệnh trên hệ thống, bác sĩ có thể truy cập thông tin của người bệnh một cách nhanh chóng và tiện lợi. Các thông tin siêu âm và kết quả xét nghiệm ngay lập tức được chia sẻ với bác sĩ và người bệnh, giúp quá trình điều trị trở nên thuận tiện, kịp thời và chính xác. Ví dụ, khi đối diện với một bệnh nhân có suy thận hoặc nhiễm khuẩn, các chỉ số cần thiết như chức năng thận và bạch cầu có thể được truy cập ngay lập tức thông qua hệ thống. 
Người bệnh sẽ được tối ưu dinh dưỡng, được áp dụng phác đồ gây mê - giảm đau chuẩn, giảm thời gian nằm viện, nâng cao chất lượng điều trị, giảm chi phí và giảm tỷ lệ biến chứng cho người bệnh bằng cách duy trì chức năng của các cơ quan trước phẫu thuật và giảm phản ứng với stress, viêm, tăng miễn dịch sau phẫu thuật, có sự tham gia tích cực của nhiều chuyên khoa.

Áp dụng ERAS giúp giảm khoảng 20% thời gian nằm viện và giảm 10% tới 50% biến chứng sau phẫu thuật. Hiện ERAS đang được áp dụng cho 25 loại phẫu thuật khác nhau trên 12 chuyên khoa ngoại của Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM như phẫu thuật gan – mật – tụy, đại - trực tràng, dạ dày, tim, lồng ngực – mạch máu, thần kinh, phụ khoa, tiết niệu…

Trước nhập viện, khi cần thiết, người bệnh được hướng dẫn tập phục hồi chức năng để hỗ trợ quá trình phẫu thuật sau đó diễn ra thuận lợi. Thực tế, có nhiều người bệnh bình thường đạt mức thở tốt nhưng sức cơ chưa đủ. Khi đó, các buổi tập luyện với tạ nhỏ kết hợp hít thở sâu có thể giúp người bệnh tăng khả năng trao đổi khí từ 30% đến 90%. Ở giai đoạn trước phẫu thuật, người bệnh sẽ được bác sĩ giải thích cụ thể về bệnh lý đang mắc phải, phương pháp điều trị, mức độ đau, nguy cơ biến chứng...

Việc được cung cấp đầy đủ thông tin giúp người bệnh an tâm khi tiến hành phẫu thuật, loại bỏ tâm lý hoang mang, căng thẳng. Người bệnh không cần nhịn ăn, được nạp đường trước phẫu thuật. Giai đoạn trong phẫu thuật, tùy vào tình trạng bệnh lý mà bác sĩ sẽ tiến hành mổ mở hoặc mổ nội soi. Tuy nhiên, ưu tiên chọn mổ nội soi nhằm đạt hiệu quả của phẫu thuật ít xâm hại. Trong quá trình mổ, bác sĩ gây mê sẽ đánh giá nguy cơ nôn sau mổ để sử dụng thuốc mê phù hợp. Việc chống nôn sau phẫu thuật giúp người bệnh ăn sớm dễ dàng. Giai đoạn sau phẫu thuật, người bệnh được hướng dẫn tập vật lý trị liệu để có thể đi lại trong vòng 24 giờ hậu phẫu, rút thông tiểu sớm, sử dụng kháng sinh hợp lý, ăn sớm sau mổ… 
Chương trình ERAS được Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM triển khai từ 2020. Đến nay, Bệnh viện đã thực hiện chương trình này cho hơn 5500 trường hợp. Riêng với phẫu thuật cắt khối tá tuỵ ứng dụng ERAS, thống kê từ 11/2020 đến 01/2022 tại Khoa Ngoại Gan mật tụy BV ĐHYD TPHCM cho thấy, 100% người bệnh được tư vấn trước phẫu thuật, 100% người bệnh được sưởi ấm trong mổ, tránh hạ thân nhiệt, theo dõi sát lượng dịch xuất nhập, đường huyết trong mổ. Sau phẫu thuật, trung bình từ 1 – 2 ngày, người bệnh đã được rút thông dạ dày, rút thông tiểu. Từ 2 - 3 ngày, người bệnh đã được tập cho ăn sớm với các chế độ ăn phù hợp.

Thời gian nằm viện cũng được rút ngắn, có thể chỉ còn 8 ngày sau mổ so với trước đó 10 – 12 ngày. Tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM, quy trình ERAS đều được ghi nhận, theo dõi, đánh giá trên bệnh án điện tử, không giấy. Để triển khai thành công chương trình ERAS, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM phát huy thế mạnh trong phối hợp liên chuyên khoa, đội ngũ nhân sự được đào tạo bài bản, tận tâm trong từng bước thăm khám, thực hiện phẫu thuật, chăm sóc cho người bệnh..., cùng với sự hỗ trợ tối đa của hệ thống công nghệ thông tin và phần mềm bệnh án điện tử.

Chương trình ERAS được ứng dụng thành công bước đầu tại Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM không chỉ có ý nghĩa trong việc chăm sóc, điều trị toàn diện giúp người bệnh hồi phục sớm, mà còn là mô hình có thể được nhân rộng cho các cơ sở y tế, góp phần mang đến giải pháp tối ưu trong điều trị và chăm sóc cho người bệnh sau phẫu thuật.

Bên cạnh việc ứng dụng công nghệ vào chuyên môn, Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM chú trọng nghiên cứu, ứng dụng công nghệ y tế trong việc đảm bảo an toàn người bệnh, cải thiện chất lượng chăm sóc sức khỏe, tăng cường khả năng chẩn đoán và điều trị. Toàn thể cán bộ nhân viên Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM luôn coi đổi mới, sáng tạo và áp dụng các công nghệ hiện đại vào hoạt động khám chữa bệnh là mục tiêu chiến lược nhằm đưa Bệnh viện trở thành bệnh viện đại học dẫn đầu Việt Nam và đạt chuẩn quốc tế. 

Mời Quý vị xem đầy đủ bài viết tại Tạp chí Sức khỏe: https://suckhoeonline.net.vn/vi/cong-nghe-trong-chuyen-mon